Skip to main content

1975 Eylül Devriminin yenilgisine karşı dış devletlerin tutumu(7. Ve son bölüm ve Kaynaklar )

Dr. Kemal Ali Muhamed

Dr. Serwer Abdulrahman Ömer

Kaynak Listesi:

Birincisi, Kürdçe Kitaplar:

1)İbrahim Celal, Xwauruy Kurdistan û Şoreşî Eylul- Binyatnan û Heltekandin 1961-1975, Çapî seyem, Çapxaney Jîyar, Silêmanî, 1999

2)Cebar Qadir(Dr), Çend Babatekî Mêjûyî Kurd, Çapî Yekem, Silêmanî, 1999,

3)Cemal Nebez(Dr.) Êsta û Paşerojî Neteweyî Kurd Le Bergirî Agirî Çengî İraq û Îran, Belawkrawekanî Akademîya Kurdî Bo Zanist û Huner, Stockholm, 1989,

4) J. Randal, Kurdistan yan Kilolî , Neteweyek, Dwayi Ew Hemû Zanyarîye Lêburdinî Çî? Wergêranî, Dr. Xesrew Şalî, Silêmanî, 2003,

4) Hana Yusuf Ferec, Meseley Netewey Kurd Le İraq da û dest xistinenawewey bîyanî Le nawçeke da, wergêranî le Erebî we, Nusîngehî Dîmaşqî Yekîtî Niştimanî Kurdistan, Çapî Yekem, Şam, 1999,

6)Hûsên Arif, Bîrewerî Salek Le Temen 28.03.1974 Bo 27.03.1975, Çapî yekem, Silêmanî, 1999,

7)Husên Mehemed Azîz, Xulanewe Le Bazinekî Boş da , Deqî Çawpêkewtin Le gel Cercis Fethullah Parêzer da , Çapî Yekem , Stockholm, Swêd, 1998,

8)David Mcdowall, Mêjûy Hawçerxî Kurd, Wergêranî Ebubekir Xoşnaw, Bergî Duyem, Silêmanî, 2003,

9)Gerard Chaliand, Kendal Nezan, Abdulrahman Qasimlo, Îsmet Şerîf Wanlî û Ewanî tir, Gelekî Peşmurde û Niştimanekî Pert, Wergêranî M. Gomeyî, Swêd, 1998,

10)Dr. Gunther Dischner, Kurd, Gelî Le Xiştebrawî Qedirlêkraw, Wergêranî Heme Kerîm Arif, Çapxaney Wezaretî Roşenbîrî, Hewlêr, 1999,

11) Dr. Abdulrahman Qasimlo, Kurdistan û Kurd, Wergêranî Abdullah Hasanzade, Belawkrawekanî Binkey Pêşewa, 1983,

12)Abdullah Hasanzade, Nîw Sede Têkoşan, Bergî Duyem, Çapî Yekem, Le Belawkrawekanî Komîsyonî Çapemenî Hizbî Demokratî Kurdistanî îran, 1997,

13) Îsa Pejman, Nihînî Bestinî Peymannameyî Cezayîr 1975, Swêd, 1999,

14)Chris Kutschera, Mêjûy Kurd Le Sedey 19 û 20 da, Wergêranî Mehemed Reyanî, Tahran, 1369,

15) Kurdo Alî, Sovyet û Bizûtnewey Niştimanî Kurdî, Bê Şûnî Çap, 1994,

16) Mela Baxtiyar(Hîkmet Mehemed Kerîm), Şoreşî Kurdistan û Gorrankarîyekanî Serdem, Çapî Seyem, Çapxaney Roşenbîrî, Hewlêr, 1994,

17)Munehçehr Parsadost, Nakokî Îran –Iraq, Wergêranî Muhsin, Ali Ekber, Silêmanî, 1995,

18) Nawşirwan Mustafa Emîn, Pencekanî Yektir Eşkênin, Dîwe Nawewey Rudawekanî Kurdistanî, Çapî Seyem, Silêmanî, 1998,

19 ) Nawşirwan Mustafa Emîn, Le Kenarî Danauwe Bo Xirî Nawzeng , Dîwe Nawewey Rudawekanî Kurdistanî Iraq 1975-1978, Çapî Duyem, Çapxaney Zankoyî Silêmanî, Silêmanî, 1997

20)Yekitî Niştimanî Kurdistan, Qîyadeyî Muaqete Le Çi Bereyek da Westawe? Çapî Duyem, Çapxaney Şêhîd Ezo, 1983,

İkincisi: Farsça Kitaplar:

21)Dr. Azir Mitxet Mişayix Fedidinî, Misail Mirzî Îran w Iraq , Tehran, 1377 Hetawi,

Üçüncüsü: Arapça Kitaplar:

22) Muhammed Hasan Heykel, Al Hal we Al Harb T 8, Beyrut, 1988,

23) Mesud Barzanî, El Barzanî we El Hereket El Huriye El Kurdiye, Arbil, 2003,

Dörtüncüsü: Kurdçe Dergiler:

24) Faruq Mela Mustafa, Şikestinî Şoreşî Kurd Le Salî 1975 da Govarî Dwaroj, Jimare 3, Martî 1995, Silêmanî,

25) Henri Kissinger, Karesatî Kurdekan, Wêrgêranî Sebahî Xalib, Govarî Baskar, Jimare 3, Salî 1999

26) Sebahî Xalib, Goftûgo Wek Bineretêk Bo Çareserkirdinî Meseley Kurd, Govarî Helwêst, Jimare 3, Xolî Duyem, Azarî 1987, London,

27)Cîhangirî Keremî, Sîyasetî Îran Beramber Be Kurdistanî Iraq(Berawird Le Nêwan Salanî 1975-1990), Wergêranî Sîrwan Celal, Govarî Sîyasetîn Dewlî, Jimare 31, Abî, 2000,

28)Govarî Dengî Kurdistanî Iraq, Jimare 1 Salî 1974,

Beşincisi: Kürdçe Gazeteler:

29)Çawpêkewtin Legel Samî Abdulrahman, Rojnamey Berey Kurdistan, Jimare 17, Şubatî 1990,

Altıncısı: El Yazıları
30)Mîrza Mehemed Emîn Mengurî, Be Serhatî Sîyasî Kurd(1972-1981) Setnivîs,

Yedincisi: Söyleşiler

31) Çawpêkwetinî Twêjer Legel Dr. Fuad Mahsun le 03.03.2000, Silêmanî,

Kaynak ve dipnotlar:

1)Doğu Kürdistan’ın yüzölçümü 134950 km karedir. Daha detaylı bilgiler için Dr. Qasimlo’nun age, sayfa 13’e bakınız,

2) Mela Baxtiyar, age, sayfa 224

3)İsa Pejman, age, sayfa 37, Nawşirwan Mustafa Emin, age sayfa, 88,

4)Dr. Cemal Nebez, age, sayfa 20; Faruq Mela Mustafa, age, sayfa 29,

5)Abdullah Hasanzade, age, sayfa 96,

6) J. Randal, age, sayfa 215,

7)Gerard Chaliand, age, sayfa 312,

8)Cihangîrî Keremî, age, sayfa, 168

9)Dr. Cebar Qadir, age, sayfa, 79

10) J. Randal, age, sayfa 242,

11) YNK, age, sayfa 19,

12) Nawşirwan Mustafa Emin, age, 35

13) J. Randal, age, sayfa 244,

14) J. Randal, age, sayfa 254, David McDowall, age, sayfa 685,

15)J. Randal, age, sayfa 242,

16) Husên Mehemed Aziz, age, sayfa 106,

17) Dr. Gunther Dischner, age, sayfa 290,

18) Munehçehr Parsadost, age, sayfa 51; Dr. Cebar Qadir, age, sayfa 78; Dr. Gunther Dischner, age, sayfa 289; Mirza Menguri, age, sayfa 398,

19)Gerard Chaliand, age, sayfa 316,

20)Dr. Gunther Dischner, age, 282,

21)Sebahi Qalib, age, sayfa 50,

22) Dr. Cebar Qadir, age, sayfa 78,

23) Dr. Fuad Mahsun, söyleşi, 3 Mart 2001,

24)Dr. Fuad Mahsun, söyleşi; Mirza Menguri, age, sayfa 441-442

25) Chris Kutschera, age, sayfa 493,

26)İbrahim Celal, age, 390,

27) Mirza Menguri, 541,

28) Dr. Azir Mitxet, age, sayfa 359-360,

29) Nawşirwan Mustafa Emin, age, sayfa 34-35; Gerard Chaliand, age, sayfa 314; Dr. Azir Mitxet, age, sayfa 366-367,

30) Mirza Menguri, age, sayfa 602,

31) Dr. Fuad Mahsum, söyleşi

32) Henri Kissinger, age, sayfa 10-11; David McDowall, age, sayfa 684,

33) Henri Kissinger, age, sayfa 8; Muhammed Hasan Heykel, age, sayfa 138; Nawşirwan Mustafa Emin, age, sayfa 138,

34) Muhammed Hasan Heykel, age, sayfa 138; İbrahim Celal, age, sayfa 354; J. Randal, age, sayfa 221,

35) Gerard Chaliand, age, sayfa 314-315,

36) Henri Kissinger, age, sayfa 22-23,

37)Dr. Gunther Dischner, age, sayfa 297,
38) Husên Arif, age, sayfa 205,

39) Chris Kutschera, age, sayfa 502; Hana Yusuf Ferec, age sayfa 12; Dr. Gunther Dischner, age, sayfa 295-296; Mesud Barzani, age, sayfa 345,

40) Türkiye Kürdlere yardım etmedi. Tam tersi Kürdlere karşı mücadele etti.

41)Henri Kissinger, age, sayfa 7,

42) Muhammed Hasan Heykel, age, sayfa 140-141,

43)J. Randal, age, sayfa 215,

44)Muhammed Hasan Heykel, age, sayfa 140,

45) J. Randal, age, sayfa 218,

46) Gerard Chaliand, age, sayfa 313,

47) J. Randal, age, sayfa 220,

48) Dr. Gunther Dischner, age, sayfa 339,

49) J. Randal, age, sayfa 222,

50) J. Randal, age, sayfa 227,

51) J. Randal, age, sayfa 227,

52) Dr. Gunther Dischner, age, sayfa 298-299,

53) Chris Kutschera, age, sayfa 108; Gerard Chaliand, age, sayfa 507; Mirza Menguri, age sayfa 633,

54) Nawşirwan Mustafa Emin, age, sayfa 108; Gerard Chaliand, age, sayfa 309; İbrahim Celal, age, sayfa 353,

55) Kurdo Ali, age, sayfa 102,

56) Dr. Fuad Mahsun, söyleşi

57) Nawşirwan Mustafa Emin, age, sayfa 110,

58)Dr. Fuad Mahsun, söyleşi

59) Nawşirwan Mustafa Emin, age, sayfa 108,

60) Dr. Gunther Dischner, age, sayfa 243,

61) Nawşirwan Mustafa Emin, age, sayfa 111,

62) Sami Abdulrahman, söyleşi,

63) Govari Dengi Kurdistan, sayı 1, sayfa 132; J. Randal, age, sayfa 227,

64) Mirza Menguri, age, sayfa 520; Kurdo Ali, age, sayfa 112; Mesud Barzani, age, sayfa 341,

65) Kurdo Ali, age, sayfa 114,

66) Mesud Barzani, age, sayfa 531

67) Irak pilotlarından Sefaw Şilal’ın kullandığı Rus uçaklarından MİG 19 1974 Ağustosunda Balek’te düşürüldü ve pilot esir alındı. Pilot’un verdiği bilgilere göre Sovyet pilotları Tobolif uçaklarını kullanıyordu. Çünkü, uçaklar o dönem yeni devreye sokulmuştu. Irak pilotları bu uçaklar konusunda hiç bir eğitim almamışlardı. Yine bu pilotun verdiği bilgilere göre 3000 Sovyet askeri danışmanı Irak’ta var.(Kurdo Ali, age, sayfa 112)
Mesud Barzani bu mesele üzerine şöyle yazıyor: “ Bazı Rus pilotları TU22 ve SU20 uçaklarını kullanarak Kürdistanı bombaladılar. Bazı pilotların isimleri: Binbaşı Krafcinko, Binbaşı Davidinko, Binbaşı Yuri, Binbaşı Lunya, Binbaşı Fulodya ve Binbaşı Vıctor”( Mesud Barzani, age, sayfa 341)
Yine Mesud Barzani, Rus, Alman(Doğu Almanya) ve Çekoslovakyalı uzmanlar Irak ordusuyla birlikte hareket ettiklerini yazıyor.(age, sayfa 341)
68) Dr. Gunther Dischner, age, sayfa 257,

69) Dr. Gunther Dischner, age, sayfa 260,

70) Kurdo Ali, age, sayfa 123,

71) Nawşirwan Mustafa Emin, age, sayfa 111,

Çev: Aso Zagrosi

Add new comment

The content of this field is kept private and will not be shown publicly.

Plain text

CAPTCHA This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.