Şeddadi Kürd Devleti Üzerine Notlar(13)

     Sadece   Ani  savaşını   Urfalı  Meteos   anlatmıyor.    Savaşın   yapıldığı  dönem  yaşıyan   ve  tarih eseri  olan “Recit  des  malheur  de  la  nation  armenienne”ni 1072  yılında  kaleme alan Aristakes  de  Lastivert,  kitabının     120-124  sayfalarında  uzun bir şekilde    Ani  şehrinin  Selçuklular tarafından  alınışını  anlatıyor.  Aristakes  de  Lastivert’te    Mateos  gibi    Ani’nın  müslümanlar tarafından  ele  geçirmesinin  nedenini şehir  içinde  bulunan   yönetici kadrolara  bağlıyor.  Fakat  enteresan  bir  durum ortada var.  O dönem  ve hatta  yüzyıllar  sonrası  yaşıyan Ermeni ve Bizans tarihçileri    Selçukluları  bir “Türk devleti” olarak görmüyorlar.    Örneğin  Aristakes  de  Lastivert    Alpaslan  ve  Tuğrulbeyden  her  söz ettiğinde  “İmparator  Pers Kralı tarafından esir alındı”  yada   “Pers Kralı  bir  çok  bölgeyi işgal etti”  gibi..  O  dönemin   tarihçileri     “Selçuklu  devletinin  bir İran devleti  olduğu”   yönündeki   tezleri       güçlendiriyor.(konumuz  olmadığından  dolayı geçiyorum)  1064  yılında     Bizansların  doğrudan  denetiminde  bulunan  Ani şehri,  Bizanslardan  Selçuklulara  geçtikten sonra,   Alpaslan  bu  şehri ve  çevresindeki  bir dizi  bölgeyi     Şeddadi  Kürd Devletine     bıraktı.  Bu  konuya  dair  bir çok kaynak var.   Dr  Niştiman  bu konuda    eski tarihçilerden  şöyle bir  aktarma yapıyor.  Huseyni şöyle diyor: “Selçuklular  Ani şehrini aldıktan sonra   Sultan  bu şehri  Mîr Abusuwar  Şeddadi’ye bıraktı”  diyor.(Dr. Niştiman, age sayfa  207)  Aslında  bu  konuda   en  iyi kaynaklardan biride   Müneccimbaşi  Ahmed  B. Lütfullahdır(1631/32-1702) Müneccimbaşi    yaşadığı  dönemde “Camiü’d   Düvel”   adı altında  dev   bir   tarih  eseri  Arapça  yazıyor. Bugüne  kadar  bir  çok Türk tarihçisi  işlerine gelen   bölümlerini  çevirip  kitaplar  halinde  yayınladılar.  Örneğin   Dr. Ahmet Ağırakça “ Osmanlı Tarihi(1299-1481)”  bölümünü,  Nihal  Atsız   bir  başka  bölümü  üzerine,   bir başkası   ise  “Karahanlılar devleti”   bölümü üzerine  araştırma yapıp  yayınladılar.  Mevlana  İbrahim El Kurdî’nin   yanında “ tefsir, hadis  ve  diğer islami ilimleri  okuyan”  Müneccimbaşi   “Camiü’d   Düvel”    adlı eserinde    uzun  bir şekilde  Kürd  devletleri üzerinede  duruyor.    Müneccimbaşi   sözünü  ettiğimiz  eserinde     Kürd devletlerine de  özel   bölümler ayırıyor.  Örneğin:  Kirman Melikleri,  Curcan Melikleri,   Taberistan’daki Deylemler,  Curcan’daki Ziyaroğulları,  Hasanwey ve Annaz oğulları  Merwaniler,  Erbil Emirleri,  Ve  şimdilik  üzerine  durduğumuz  Şeddadi Kürd  devleti   hakkında  geniş  bilgiler vermektedir.   Fakat  ne yazık ki   bugüne  kadar  Kürdler  bu eseri  ve  en azından  Kürdlere  ilişkin bölümünü  Kürd     okuyucularıyla buluşturmuş değil.(Minorsky’nin  kısmi   çalışması ve  Dr. Niştiman’ın bazı alıntıları hariç  tutulursa, ki   o da  hâlâ  çevrilmemiştir.)  Müneccimbaşi   11.yüzyıldaki yazılı kaynaklara  dayanarak “ Sultan   Romalılar ve Ermenilerin  bir  cok kalesini feth ederek  hepsini  kendi  kraliyetine   bağlaması için   Arran sahibi   Abusuwar’a  verdi. Çünkü, bu bölgeler   onun  memleketinin  sınırlarının dahilindeydi” diyor.(Dr. Niştiman, age  sayfa 207)  Böylelikle  Ani  şehri  Şedaddi Kürd devletine katıldı ve  bilindiği  gibi  1072  yılında   Şeddadiler bu şehri kendilerine başkent  olarak  seçiyorlar.  Ani şehri   Şeddadilerin eline geçmesinden sonra, Şeddadiler  şehrin   kale ve surlarını yeniden tamir ettiler.   Devam  edecek   Aso Zagrosi