Kürtlerin gücü sabrı taşirdı

New York Times, Irak'ta Kürtlerin 'gereğinden fazla' güç kazanmasının Sünni ve Şii Arapların sabrını taşirdığını aktardı. Petrol yasasının ardından bütçe yasası da çikmaza girerken, ABD istikrar için Kürt etkisini azaltma ikileminde  Irak'ta 2003'te başlayan işgal ve Saddam Hüseyin'in devrilmesinin ardından Kürtlerin azınlıkta bir grup olarak gereğinden fazla etkinlik kazanması ve Bağdat'a istediklerini dikte ettirmesi Arapların giderek daha fazla tepkisini çekerken, büyük resmi, yani Irak'taki istikrarı düşünen Bush yönetimini aldı bir düşünce. New York Times'ın analizine göre Bush yönetimi şimdi Irak'ta iyi işleyen bir hükümet için Kürtlerin gücünü azaltma gereğini hissediyor. Bu zeminin oluşmasında Kürtlere tepki gösteren Sünni Araplara son dönemde Şiilerin de katılması rol oynuyor. Irak anayasası hazırlanırken şartlarını dikte eden, 1991'deki Körfez savaşi sonrası elde ettikleri 'de facto' özerkligi böylece meşrulaştıran ve kuzeydeki petrole konan Kürtler, Kerkük'ü ele geçirme ve federal bütçeden daha fazla pay kapma çabasina girişince Sünnileri ve Şiileri birleştirdi. Son kriz bütçede... Gerilimin en net göstergesi petrol yasası. Tasarı, gelirlerin paylaşimı ve petrol anlaşmalarının merkezin iznine tabi tutulması şartında düğümlendi. Enerji Bakanı Hüseyin Şehristani, Kürtlerin yasayı beklemeden yaptığı anlaşmaları yasadışı ilan edip, Kürtlerle çalisan şirketlere ambargo koyarken, son kriz bütçede patladı. Meclis, yasa gereği nüfusa göre dağıtılması gereken federal gelirlerden Kürtlere yüzde 17 pay verilmesini öngören bütçe tasarısını reddetti. Araplar, Kürtlerin nüfusunun ancak yüzde 13 olabileceğini söylerken, Kürtler yüzde 23 iddiasında. Tartışma, üzerinde uzlaşilmış bütçe gelirlerinin paylaşimı yasasını da riske atıyor. Kürtler petrol dışında bölgeye akan mal ve hizmetlerden elde edilen milyonlarca doları kendilerine saklıyor. IMF'ye göre Kürtler bu gelirleri merkezle paylaşmıyor. Peşmergeye maaş krizi Yetmezmiş gibi Kürtlerin peşmerge güçlerinin maaşlarını Irak Savunma Bakanlığı'nın sırtına yıkmak istemesi Sünni ve Şii Arapları öfkelendiriyor. Bu durum güneyde bir Şii bölge kurma hayaliyle federatif sisteme arka çikan iktidar ortağı Irak İslam Yüksek Konseyi'nde de rahatsızlık yarattı. Konsey henüz resmi tavır almasa da önde gelen liderlerinden Humam Hamudi, Kürtlere karşi artan hissiyatı "Artık daha fazla dengedeki yumurta değiller" sözleriyle ortaya koydu. Bağımsız Şii vekil Prof. Cabir Habib de, şimdiye dek Sünni muhalefete karşi Kürtler sayesinde ayakta duran Başbakan Nuri Maliki'nin Kürtlerin abartılı taleplerine karşi çikmasiyla desteğini arttığına dikkati çekti. Bağımsız uzmanlar da bu varsayımlara hak veriyor. Uluslararası Kriz Grubu'nun Ortadoğu uzmanı Joost Hiltermann'ın tespiti şöyle: "Kürtlerin çok ileri gittiğine dair güçlü bir hissiyat var. Kürtlerin şimdiye dek gözleri bağımsızlıktaydı. Mevcut pencereyi topraklarını genişletmek için kullanmak istediler. Ama şimdi gerçek kısıtlamalarla karşi karşiyalar." Gerilimin Maliki'yi zaten gecikmiş Kerkük referandumunu tekrar tekrar ertelemek zorunda bırakacağı öngörülürken, gazete, Washington'daki havayı şöyle aktardı: "Kürtler ABD'nin doğal müttefiki. Ama Amerikalılar giderek destekleyip korudukları Kürtlerle, hükümet olmalarına yardım ettiği Araplar arasında seçim yapma ikilemi yaşiyor." Radikal(Dış Haberler)